Noveen tot Sint-Sebastiaan

Jeugd
Er is niets bekend over de jeugd van Sint-Sebastiaan (Sint-Sebastianus), behalve het feit dat hij misschien uit Zuid-Frankrijk kwam en in Milaan werd opgeleid. Hij sloot zich in 283 na Christus aan bij het Romeinse leger, zogenaamd om andere christenen te dienen die door de Romeinen werden vervolgd. Sint-Sebastiaan onderscheidde zich en vanwege zijn uitstekende staat van dienst werd hij gepromoveerd om te dienen in de Praetoriaanse Garde om keizer Diocletianus te beschermen.

Verdediger van het geloof
Terwijl hij in de Praetoriaanse garde diende, werden de tweelingbroers Marcus en Marcellianus gevangen gezet omdat ze weigerden openbare offers aan de Romeinse goden te brengen. De broers waren diakens van de katholieke kerk. Tijdens hun gevangenschap bezochten hun ouders hen om hen te smeken het christendom af te zweren. Sint-Sebastiaan overtuigde echter beide ouders om zich tot het christendom te bekeren. Sint-Sebastiaan bekeerde ook verschillende andere prominente personen, waaronder de plaatselijke prefect.

Terechtstelling
Dit leidde tot zijn ontdekking en hij werd in 286 als christen gerapporteerd aan keizer Diocletianus. Hij werd terechtgesteld opeen oefenveld en werd gebruikt als object bij een schietoefening. Boogschutters doorzeefden zijn lichaam met pijlen, zijn lichaam werd beschreven als “vol pijlen als een egel”. De boogschutters, die vermoeden dat hij dood was, lieten zijn lichaam achter om te worden opgehaald en begraven. Hij werd teruggevonden door Irene van Rome, wiens christelijke echtgenoot een dienaar van Diocletianus was en die ook de marteldood stierf. Irene ontdekte dat Sebastiaan nog leefde en ze verborg hem en verzorgde hem en hij werd weer gezond.

Tweede terechtstelling
Eens ging Sebastiaan op zoek naar keizer Diocletianus om hem aan te spreken. Hij slaagde erin Diocletianus te bereiken via een trappenhuis en bekritiseerde hem luid en in het openbaar vanwege zijn vervolging van de christenen. Diocletianus was verrast, dat Sebastiaan nog leefde. Dit keer zou hij Sebastiaan niet toestaan levend te ontsnappen. Hij beval zijn bewakers Sebastiaan met knuppels dood te slaan en vervolgens in het riool te werpen. Zijn lichaam werd teruggevonden door een christelijke vrouw, genaamd Lucina, en ze begroef hem in het geheim in de catacomben onder Rome.

Verering
Bijna 80 jaar na zijn dood, rond 367, werd zijn stoffelijk overschot verplaatst naar een basiliek in Rome, gebouwd door paus Damasus I. Zijn lichaam, of in ieder geval enkele relikwieën van zijn lichaam, werden naar verluidt verwijderd en gedeeld met een gemeenschap van monniken in Frankrijk. Zijn schedel werd naar een Duits klooster gestuurd, waar het in 934 in een speciale zilveren kist werd geplaatst. Het relikwie rust in zijn kist in een speciale reliekschrijn in Ebersberg.

“Pestheilige”
Sint-Sebastiaan werd vaak aangeroepen als beschermer tegen de pest. Volgens historische verslagen verdedigde hij de stad Rome tegen de pest in 680. Zijn associatie met de pest zou kunnen zijn omdat hij overleefde toen hij werd beschoten met pijlen en in heidens bijgeloof werd de pest verdreven door pijlen die door de goden van boven waren afgeschoten. Zelfs christelijke Romeinen zouden deze symboliek waarderen.

In de kunst
Die symboliek is zelfs vastgelegd in kunstwerken tot in de Renaissance, waar kunstenaars slachtoffers van de pest schilderden met zwarte pijlen in hun lichaam.
In kunstwerken wordt Sint-Sebastiaan afgebeeld met pijlen die in zijn lichaam zijn geschoten, vaak vastgemaakt aan een paal of een boom. Zijn tweede executie is vrijwel nooit afgebeeld.

Patroonheilige
Sint-Sebastiaan is waarschijnlijk in de negende eeuw heilig verklaard. Hij is de patroonheilige van de (boog-)schutters (veel schutterijen dragen zijn naam), soldaten, atleten, jagers, steenhouwers, tuiniers, kleermakers, brandweerlieden en degenen die een heilige dood verlangen.