In Bergen op Zoom is om vier uur een Eucharistieviering voor onze Poolse medegelovigen. Deze viering is in hun eigen taal met hun eigen priester, Pater Slawomir Klim SChr, en hun eigen koster, Erik Akkermans. Erik is elektricien bij een installatietechniekbedrijf en al meer dan twintig jaar getrouwd met Renata. Samen hebben zij twee dochters en samen gingen ze altijd naar de Poolse vieringen die één keer per maand werden gehouden in Ossendrecht, Nieuw Vossemeer, Goes of Wernhout. Dat is al een tijd niet meer maar nu is er elke zondag een Poolse viering in de OLV van Lourdeskerk. Gerard Akkermans, een bekend persoon binnen de Lievevrouweparochie, hoorde dat men op zoek was naar een koster voor deze vieringen en hij vroeg of zijn zoon deze functie wilde invullen: dat wilde hij wel.
Zondags is Erik rond 14.00 uur in de kerk om alles klaar te maken voor de Poolse Eucharistieviering. Hij overlegt met de priester, geeft misintenties door en zorgt ervoor dat kerkboekjes in de Poolse taal klaarliggen. Om 15.15 uur gaan de deuren open en kan iedereen naar binnen. Voordat de H. mis begint, zijn er gelovigen die gaan biechten. De viering begint om 16.00 uur en daarna zijn er nog contacten met priester en gelovigen. Het is dezelfde viering als een gewone Nederlandse viering maar dan in de Poolse taal. Er komen veel gezinnen met kleine kinderen. Erik laat weten: “Als de kinderen druk worden, lopen de ouders even met hen rond of gaan ze naar de grot. Wanneer ze weer rustig zijn, komen ze terug in de kerk om samen verder deel te nemen aan de viering.” Helaas is er geen Pools koor en ook geen Poolse organist maar de lector begint met het zingen van een lied en de kerkbezoekers vallen in. Als iedereen is vertrokken, wordt alles opgeruimd, sluit onze koster de deuren van de kerk en kan hij naar huis.
Vanuit hun thuisland hanteren onze Poolse medelanders nog veel tradities zoals de versierde rieten paasmandjes. Deze worden thuis gevuld met een stukje brood, een ei, een worst, cake, mierikswortel, en een lammetje van brood, cake, boter of suiker. Over het mandje ligt een kleedje. Elk voedsel dat erin ligt, staat symbool voor een religieuze aanwijzing. Deze worden, zonder kleedje, bij het altaar geplaatst. Na afloop van de ceremonie met gezamenlijk bidden en zegening wordt het mandje opgehaald en weer met het kleedje bedekt. Daarna gaat men met het Paasmandje huiswaarts. Dit jaar kwamen op Paaszaterdag 1.100 mensen naar onze kerk om hun mandjes te laten zegenen.
Met de kerstdagen is kerstavond in Polen erg belangrijk. Het belangrijkste moment is de gewoonte van het delen van de kersthostie. Elke familie doet dat vlak voor het kerstdiner op kerstavond. Deze hostie is een rechthoekig stukje brood dat te verkrijgen is in de kerk. Ook staat er altijd een extra bord voor een onverwachte gast, want niemand mag natuurlijk alleen zijn met Kerst. Op verzoek van het Bisdom zijn er altijd twee collectes. Een voor de communie en een na de communie. De eerste is voor de Poolse parochie en de tweede is om de huur van het kerkgebouw te kunnen betalen. Opbrengst van zo’n eerste collecte gaat bijvoorbeeld naar Oekraïne, het buurland van Polen waarvoor ook hulpgoederen worden verzameld. Deze worden vanuit Polen naar Oekraïne gebracht waar hulporganisaties voor de verdere afwikkeling zorgen. Op paaszaterdag was bij de zegening van de paasmandjes een collecte voor de orde van Poolse priesters.
Erik vertelt verder: “Ook in Nederland komt de Poolse priester elk jaar langs om bij velen het huis te zegenen.” Voor meer informatie verwijst hij ons naar het internet om meer te weten te komen over Poolse parochies in Nederland en over Poolse tradities. Na een interessant en ontspannend gesprek meldt onze vrijwilliger nog dat hij goed kan samenwerken met Bhin Pham, zijn Vietnamese collega-koster. Deze vervangt hem bij afwezigheid maar helpt ook als het erg druk is.
Tenslotte spreekt onze koster Poolse vieringen een wens uit: Blijf naar de kerk komen en blijf de kerk ondersteunen. Hij eindigt met de wijze woorden van zijn Poolse pastoor: “Wat is nou één uur op een week?”
Eén uur in een week is inderdaad niet veel. We zouden misschien onze tijd anders kunnen indelen en ook onze traditie meer samen beleven… Erik, heel veel dank voor je tijd en je verhalen. Ik heb veel gehoord en heb bewondering hoe jij dit werk aanpakt.
Lucie Venmans
