Hans Smout in actie

16 mei 2023 | Parochielid uitgelicht

In onze kerken zijn veel kostbare spullen. Alle schilderijen, beelden, kelken, kandelaars, monstransen, meubilair, orgels, piano’s, enz. enz. moeten worden gefotografeerd, beschreven en geregistreerd zodat duidelijk is wat aanwezig is. Bovendien ook van wie het is! De werkgroep inventaris die door Hans Smout wordt aangestuurd, wijst de inventarisatiecommissie die dit karwei uitvoert, de weg. Alle bezittingen, die we cultureel erfgoed noemen, worden zo in kaart gebracht. Hans weet veel over deze collectie en vertelt graag hoe dat komt.

Hans is geboren in de binnenstad, zong al als zesjarige in het kinderkoor van de H. Maagdkerk en was leerling van de Petrus Canisiusschool. Na zijn opleiding tot onderwijzer gaf hij daar ook les en later bij Het Rijks. Het lesgeven deed hij in combinatie met zijn studie aan het conservatorium. In diezelfde periode werd hij aan het conservatorium al docent. Velen in onze stad denken aan Hortus Musicus Religiosus als je de naam Hans Smout hoort.

Als tienjarig jochie kwam Hans dus bijna dagelijks in de oudste katholieke kerk van Bergen op Zoom, de H. Maagdkerk. Vol ontzag volgde hij de schilderkunsten van glazenier en schilder Joan Collette. Zijn liefde voor de kunst is daar geboren. Hans maakte vervolgens de geschiedenis van de Josephkerk mee en is ruim 35 jaar geleden betrokken geraakt bij de her ingebruikname van de St.-Gertrudiskerk. Hij werd lid van de inrichtingscommissie. De Gemeente is eigenaar van dit gebouw en de vergaderingen vonden plaats op het stadhuis. Er werd gesproken over de herinrichting en het gebruik van deze kerk.

Vanuit de Parochie Kern Commissie is aan Hans gevraagd om deel te nemen aan de Parochiële Coördinatie Commissie. Daar kan hij, als laatste der Mohikanen die alles heeft meegemaakt, zijn historische kennis over het kerkelijk erfgoed delen en vertellen wat er gedaan is en wordt met alle waardevolle spullen. Onderhoudscursussen heeft onze kenner niet gevolgd maar hij heeft wel voorlichting gekregen. Regelmatig worden bijeenkomsten georganiseerd over bijvoorbeeld: hoe maak je zilverschoon, hoe reinig je glas-in-lood en hoe behandel je oud hout?

Bij het sluiten van de Goddelijke Voorzienigheid en de H. Hartkerk is in eerste instantie gekeken wat de overblijvende kerken nodig hadden en wat waar past. Zo zijn de liturgische gewaden van de gesloten kerken naar Het Fort gegaan en het liturgisch vaatwerk van de Goddelijke Voorzienigheidkerk naar de St.-Gertrudiskerk. De kerkbanken werden verkocht of verwerkt. Wat onbruikbaar is, wordt vernietigd om te voorkomen dat bijvoorbeeld oude kerkelijke kleding met carnaval wordt gedragen. In met name Polen (daarheen gingen de orgels uit de Goddelijke Voorzienigheid en het H. Hart) en de Aziatische landen is het christendom in opkomst en veel van ons “overschot” wordt verkocht of geschonken aan die landen.

Het Bisdom wil alles weten en heeft daartoe een inventarisatiecommissie ingesteld, die haar eigen deskundigen meebrengt. Samen met vrijwilligers van de werkgroep inventaris is maandenlang alles uit de St.-Gertrudiskerk, Het Fort en de pastorie bekeken, beschreven en gefotografeerd. Alles wat beschreven wordt, is bekend bij het Bisdom en bij het Catharijne Convent in Utrecht. Ton Putter, ook een bekend gezicht in Bergen op Zoom, is de inventarisator van het kerkelijk erfgoed van het Bisdom Breda. Hij voert alles in op de computer. Verder laat Hans weten dat Adrie Kruf de belangrijkste onderhoudsman is van de St.-Gertrudiskerk en dat de OLV van Lourdeskerk een eigen prima klusgroep heeft. We mogen niet vergeten dat deze mensen veel werk verzetten.

Hans is naast de eerst aanspreekbare van de werkgroep inventaris ook lid van de commissie Beheer St.-Gertrudiskerk. Hij is adviseur van de Gertrudis Cultuurstichting, schrijft artikelen, organiseert mede concerten en ontvangt groepen. Verder vindt hij het belangrijk om contacten te onderhouden met mensen uit zijn arbeidsverleden, zoals bijvoorbeeld oudere koorleden.

Buiten zijn werk in de parochie is onze vrijwilliger docent van de School voor Geschiedenis van de Geschiedkundige Kring en geeft hij les in de muziekgeschiedenis van Bergen op Zoom. Het leukst vindt onze kunstkenner het geven van lessen over de cultuur van de christelijke religie, zoals bijvoorbeeld uitleg over het sacrament van de biecht en de kunst van het erfgoed dat daarvan getuigt. Hij was in 2005 betrokken bij de organisatie van het Jacob Obrechtjaar. Weinigen weten dat deze componist, evenals Oscar van Hemel, in Bergen op Zoom heeft gewoond en gewerkt. Hij vertelt dus graag over muziek maken in het bijzonder en vindt de combinatie kerk en kunst in het algemeen heel belangrijk. In zijn vrije tijd is hij graag in zijn tuin bezig.

Tenslotte merkt hij op dat de Lievevrouweparochie op papier één parochie is maar dat de praktijk soms anders werkt. De onderlinge communicatie moet nog beter worden zodat niemand zich gepasseerd hoeft te voelen en teleurstellingen in de toekomst niet meer voorkomen.

Aan communicatie is bij Hans niets vreemd. Ik was ook niet teleurgesteld want het was een open en gezellig gesprek. Waarvoor dank!
Lucie Venmans

Door Lucie Venmans

Meer parochianen:

Erik Akkermans in actie

Erik Akkermans in actie

In het bisdom Breda werd op 1 november 2009 een Poolse parochie opgericht door toenmalig bisschop J. van den Hende. De parochie is vernoemd naar de heilige Maximiliaan Maria Kolbe en heet voluit “Parochie van de Heilige Maximiliaan Maria Kolbe”. Elke zondag wordt in deze parochie in twee kerken, de Mariakerk in Breda en de OLV van Lourdeskerk in Bergen op Zoom, een Eucharistieviering gehouden. Eén keer per maand op zaterdag ook in Koewacht.

Carin Gillesen in actie

Carin Gillesen in actie

Waarschijnlijk denkt u er niet aan wanneer u een kerkgebouw binnenkomt en gaat zitten om aan een viering deel te nemen. U staat er wellicht ook niet bij stil wanneer u het gebouw verlaat met schone kleren. Dat zijn zaken die zo vanzelfsprekend zijn dat het lijkt of de kerk schoon is en blijft zonder dat er iets aan gedaan wordt. Niets is minder waar, natuurlijk.Regelmatig is een ploeg mannen en vrouwen bezig om uw kerkgebouw schoon te houden. Carin Gillesen vertelt hoe dat in de Lourdeskerk wordt aangepakt.

Robert Chan in actie

Robert Chan in actie

Eén van de vele vrijwilligers die zich wekelijks inzet voor onze parochie is Robert Chan. Robert is 58 jaar geleden in Hong Kong geboren, opgegroeid in New York en kwam op tienjarige leeftijd met zijn ouders naar Nederland. Hier groeide hij op in de Horeca, maar zag het niet zitten om heel zijn leven hierin te blijven werken.